Kategoria: Jak zmieniamy historię

Fundamenty: Drewniany budynek jest posadowiony na kamiennych i betonowych fundamentach opartych na skale.

Ściany przyziemia: Ściany murowane z nieregularnych ciosów kamiennych do wysokości kondygnacji parteru. Pomiędzy kamiennymi filarami przestrzenie osłonięte deskami w układzie pionowym. Kamienie pokryte nalotami i roślinnością, częściowo pokruszone i przesunięte.

Deskowanie jakim obita jest konstrukcja jest niekompletne popękane, namoknięte

i w większości spróchniałe.

Ściany kondygnacji parteru: Konstrukcja drewniana obita deskami. Słupy oparte na drewnianych legarach w różnym stanie technicznym. Belki podwalinowe spróchniałe. Od strony rzeki, ściana zachodnia mocno zniszczona. Deski szalunkowe odznaczają się dużymi ubytkami a słupy konstrukcyjne są osłabione z powodu zawilgocenia w dolnych partiach.

Konstrukcja ścian jest uszkodzona poprzez stałe działanie wody. Część elementów wymaga naprawy a część wymiany.

Ściany warsztatu: Konstrukcja zrębowa, dobudowana od strony wschodniej 

w późniejszym czasie do istniejącego budynku. Ściany warsztatu w dużej mierze są spróchniałe a spoiny uległy zniszczeniu. Dolne belki zrębowe ścian przegniły co doprowadziło do deformacji tej części obiektu. Elementy kamienne, na których są usytuowane te ściany uległy pokruszeniu i zwietrzeniu.

Stolarka: W całym budynku stolarka okienna drewniana, częściowo zniszczona, w wielu miejscach brakuje szklenia. Okna budynku tartaku nieotwierane z małymi prostokątnymi podziałami. Stolarka drzwiowa również drewniana, mocno zniszczona. Wrota w kondygnacji parteru od strony południowej przeznaczone na dostawę drewna składają się z dwóch skrzydeł: jedno otwierane na dwóch zawiasach, a drugie skrzydło przesuwane na oryginalnej stalowej prowadnicy. Deski obydwu skrzydeł drzwi są zniszczone, widać na nich znaczne ubytki. Zawiasy i prowadnice są mocno skorodowane.

Dach: Nad parterem tartaku znajduje się konstrukcja więźby dachu w układzie krokwiowo – płatwiowym. Pokrycie dachu z blachy stalowej w arkuszach łączonych na rąbek, na deskowaniu ażurowym. Więźba dachowa osłabiona. Poszycie dachu jest mocno skorodowane, częściowo remontowane i malowane. Brak deski czołowej. Na całym budynku brak jest orynnowania i rur spustowych. Ceglany komin, nad warsztatem wymaga naprawy.

Schody: Schody wewnętrzne łączące obie kondygnacje – drewniane jednobiegowe z ubytkami. Szerokość biegu: 80 cm.

Stropy: Strop nad piwnicą o konstrukcji drewnianej (legary w rozstawie ok. 1,2 m, oparte na drewnianych podciągach, leżących na murłatach) obity od góry deskami.

Podłoga w najniższej kondygnacji ułożona tylko na części. Dostosowana do charakteru i funkcji obiektu.

Deskowanie podłogi parteru nadmiernie zużyte.

Strop nad parterem – drewniany, niekompletny.

Instalacje: Budynek jest wyposażony w wewnętrzną instalację elektryczną.Izolacje: W budynku nie zastosowano izolacji przeciwwilgociowych ani cieplnych. Budynek nie jest ogrzewany.

Celem prac konserwatorskich oraz budowlanych przy zabytku jest ochrona, zabezpieczenie i utrwalenie budynku tartaku wodnego wraz z warsztatem, kanałem młynówki doprowadzającym wodę z jazem i kanałami odprowadzającymi wodę.

Prognozowane nakłady finansowe są nakładami koniecznymi i planowanymi do utrzymania budynku tartaku, zgodnie z wymogami sprawowania opieki właścicielskiej nad zabytkiem. Istotą jest zabezpieczenie i utrzymanie tartaku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie oraz prowadzenie prac konserwatorskich i robót budowlanych w tym obiekcie.

Planowane prace mają na celu poprawę oraz zabezpieczenie stabilizacji konstrukcyjnej tartaku wodnego, tj.:

1. Oczyszczanie strumieniowo i ciśnieniowe elementów kamiennych cokołu, ścian przyziemia i filarów za pomocą pasty w formie żelu.

2. Dezynfekcja całej powierzchni poddanej konserwacji preparatem do kamienia.

3. Wzmocnienie kamiennego cokołu oraz ścian przyziemia i filarów preparatem opartym na estrach kwasu krzemowego.

4. Usunięcie obluzowanych, rozwarstwionych elementów kamiennych z uwzględnieniem ponownego ich wbudowania. 

5.Uzupełnienie kamiennych elementów w miejscach ubytków i usuniętych wcześniej pokruszonych odwarstwień za pomocą zastępczych elementów skalnymi o podobnych właściwościach oraz odpowiednio dobrany kolor zaprawy z dodatkiem preparatu zwiększającego przyczepność.

6. Usunięcie zdezintegrowanych fug pomiędzy ciosami kamienia.

7. Uzupełnienie fug cementem na bazie cementu trasowego.

8. Impregnacja hydrofobowa wątków kamiennych impregnatem.

9. Naprawa i wymiana zniszczonych drewnianych elementów takich jak: słupy, belki podwalinowe, legary, elementy drewnianych belek ścian warsztatu.

10. Oczyszczenie zdrowych elementów.　

11. Uzupełnienie pomostów w kondygnacji przyziemia – tak aby była możliwa niezbędna komunikacja pomiędzy urządzeniami zachowanymi.

12. Zdjęcie pokrycia dachowego.

13. Wzmocnienie i uzupełnienie elementów więźby dachowej.

14. Impregnacja wszystkich elementów drewnianej konstrukcji budynku tartaku wodnego wraz z warsztatem.

15. Położenie nowego pokrycia dachu wraz z zaprojektowanymi warstwami.

16. Założenie nowego orynnowania – z blachy ocynkowanej.

17. Naprawa, uzupełnienie i zaimpregnowanie desek szalunkowych ścian budynku.

18. Oczyszczenie lub wymiana stolarki okiennej i drzwiowej z zastosowaniem tych samych wymiarów i podziałów.

19. Oczyszczenie wszelkich stalowych elementów zachowanych jako oryginalne wyposażenie w budynku tartaku i warsztatu.

Powyższe przedsięwzięcia mają na celu umożliwienie korzystania z tartaku wodnego w sposób zapewniający zachowanie jego wartości zarówno przez zainteresowane osoby, jak i przez badaczy historii.

Przewidziane prace w znacznym stopniu przysłużą się do używalności tartaku wodnego, w tym rekonstrukcji koła wodnego, co przyczyni się do ochrony środowiska naturalnego w postaci energii odnawialnej w pasie przedgórza Bieszczad.